Wat is UGR en de verblindingsfactor?

Thema: Technische aspecten van verlichting

De UGR is een getal dat iets zegt over de lichthinder of verblinding die je ervaart van de verlichting in een ruimte. UGR staat voor “Unified Glare Rating”. De Nederlandse benaming hiervoor is de verblindingsfactor. Soms in combinatie met "oncomfortabele" of "belemmerende" verlichting. 

Het vertalen van de verblindingsfactor naar een cijfer is voor het eerst gedaan door Sørensen in 1987 en later is dit de standaard geworden. Inmiddels zijn er NEN richtlijnen (specifiek NEN-EN 12464-1:2011 nl “Licht en verlichting – Werkplekverlichting") waarin per ruimte en toepassing de maximaal toelaatbare UGR is terug te vinden. In het algemeen kun je stellen dat een lagere UGR waarde minder lichthinder betekent. Bij een waarde van 10 of lager is er zelfs helemaal geen sprake van verblinding.  

Wat heb je aan de UGR?

De verblindingsfactor is vooral relevant bij het inrichten van werkplekken (UGR <19), vaak in combinatie met een beeldscherm. Ook is het zo dat bij preciezer werk (denk aan een atelier, werkplaats of tekenkamer) een lagere UGR waarde wenselijk is (UGR <16). Terwijl in verkeersruimtes, zoals gangen een hogere waarde (UGR <28) toelaatbaar is. 

Aandacht voor de UGR van verlichting is erg relevant. Lichthinder kan namelijk negatieve gevolgen hebben voor de productiviteit en de vermoeidheid van iemand die in dat licht aan het werk is. De lichtsterkte moet uiteraard toereikend zijn, maar verlichting mag niet schitteren of voor verblinding zorgen. 

Wat bepaald de UGR?

Wanneer je met verlichting werkt zijn er twee manieren die kunnen leiden tot verblinding: 

1. Wanneer het licht vanuit de lichtbron rechtstreeks in iemands gezicht schijnt, noemen we dit directe verblinding. 
2. Wanneer het licht via een reflecterend oppervlak in iemands gezicht schijnt, noemen we dit indirecte verblinding. 

De mate van verblinding is afhankelijk van de grootte van de ruimte en bijvoorbeeld de kleur en het materiaal van de muren, de vloer en het plafond. Witte muren reflecteren bijvoorbeeld licht en zijn daarmee van invloed op de UGR. Dat geldt ook voor reflecterende, gladde, glimmende oppervlakten, zoals spiegels, metalen of kunststof werkbladen en kastenwanden. Hoe groter de ruimte, des te minder verblinding. Daarnaast is de functionaliteit van de ruimte bepalend.  

Jouw eigen positie ten opzichte van de lichtbron bepaald uiteraard ook in grote mate hoeveel verblinding je daadwerkelijk ondervindt. Verlichting die boven je hangt, terwijl je niet omhoogkijkt, zal minder snel storend werken. 

Tenslotte kun je ook in het ontwerp van een armatuur maatregelen nemen die de UGR ten goede komen. Door bijvoorbeeld een semi-transparante cover of lamellen te plaatsen. Door de lichtbron indirect uit het armatuur te laten schijnen. Wanneer de lichtbron dieper in het armatuur ligt, kijk je er minder snel (rechtstreeks) in. Dat is ook waarom een rand of kap zal leiden tot minder verblinding. 

Meer informatie

• Gerelateerde informatie bij het begrip 'aarde'...
• Gerelateerde informatie bij het begrip 'invloed'...
• Gerelateerde informatie bij het begrip 'led'...
• Gerelateerde informatie bij het begrip 'lichtbron'...
• Gerelateerde informatie bij het begrip 'werkplekverlichting'...

Reageren op dit artikel

Even sparren met een lichtadviseur?

Je kunt direct online een meeting inplannen met een van onze lichtadviseurs. Of het nu gaat om een korte vraag, het (vrijblijvend) introduceren van een offerte-aanvraag of iets anders; we staan graag voor je klaar!

Heb je nog (andere) vragen?

Is jouw vraag met de informatie op pagina niet of niet volledig beantwoord? Of staat je vraag of onduidelijkheid misschien nog niet in onze Kennisbank? Neem dan contact op met onze verlichtingsexperts.

Hulp bij verlichting

Onze Kennisbank bevat tientallen veelgestelde vragen en thema's rondom de projectmatige toepassing van verlichting.